Rak płuca to złośliwy nowotwór wywodzący się z komórek nabłonka oskrzeli lub pęcherzyków płucnych, stanowiący jedną z głównych przyczyn zgonów nowotworowych na świecie. W świetle danych epidemiologicznych, choroba ta częściej dotyka palaczy, jednak nie jest to reguła.
Wczesne sygnały ostrzegawcze raka płuc mogą być subtelne i często przypominają symptomy innych, mniej poważnych schorzeń. Pierwsze objawy to przede wszystkim chroniczny kaszel, który może być suchy lub z odkrztuszaniem śluzu, zmiana charakteru dotychczasowego kaszlu u palaczy, chrypka, powtarzające się infekcje dróg oddechowych oraz krwioplucie. Ból w klatce piersiowej związany z rakiem płuca może być tępy lub piekący i często jest pogłębiony przez głęboki oddech lub kaszel. Utrata apetytu i niezamierzona utrata masy ciała to kolejne sygnały, na które warto zwrócić uwagę.
W zaawansowanym stadium raka płuc, objawy mogą obejmować trudności w oddychaniu, bóle kostne, żółtaczkę, a także neurologiczne objawy wynikające z przerzutów do mózgu.
Diagnoza raka płuc często rozpoczyna się od badania krwi, które jednak nie jest specyficzne dla tego typu nowotworu, lecz może wskazać na ogólne procesy patologiczne w organizmie. Badanie radiologiczne klatki piersiowej może wykazać obecność guza lub nieprawidłowości w płucach, które wymagają dalszej diagnostyki za pomocą tomografii komputerowej (CT) lub rezonansu magnetycznego (MRI). Ostateczne potwierdzenie diagnozy wymaga przeprowadzenia biopsji, która pozwala na mikroskopową ocenę komórek nowotworowych.
Prognoza dla pacjentów z rakiem płuc jest zróżnicowana i zależy od wielu czynników, takich jak stadium zaawansowania choroby, typ histologiczny raka, ogólny stan zdrowia pacjenta oraz odpowiedź na leczenie. Statystycznie, średnia przeżywalność po postawieniu diagnozy raka płuc wynosi kilka miesięcy do kilku lat, ale istnieją przypadki długotrwałego przeżycia, szczególnie gdy choroba zostanie wykryta we wczesnym stadium.
Leczenie może obejmować chirurgię, radioterapię, chemioterapię, celowaną terapię molekularną lub immunoterapię. Zarządzanie bólem i inne objawy jest kluczowym elementem poprawy jakości życia pacjentów, a opieka paliatywna odgrywa istotną rolę w zaawansowanych stadiach choroby.
Przyczyny raka płuc są dobrze dokumentowane, z paleniem tytoniu jako głównym czynnikiem ryzyka. Inne czynniki to ekspozycja na azbest, radon, zanieczyszczenie powietrza i niektóre metale ciężkie. Zapobieganie raka płuc wiąże się zatem z eliminacją tych czynników ryzyka oraz wczesnym wykrywaniem choroby u osób zagrożonych.
W konkluzji, rak płuca jest poważną chorobą z potencjalnie śmiertelnym przebiegiem, jednak wczesne wykrycie i nowoczesne metody leczenia mogą znacząco poprawić prognozę. Wymaga to jednak zwiększenia świadomości społecznej na temat objawów i czynników ryzyka, a także inwestycji w badania nad nowymi metodami diagnozy i terapii.